Triển Khai Hệ Thống Giám Sát Tài Nguyên Nước Tại Nhà Máy Cấp Nước Tỉnh Hậu Giang – Giải Pháp IoT Ứng Dụng Công Nghệ LoRaWAN

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và suy giảm nguồn nước đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng tại Đồng bằng sông Cửu Long, việc quản lý và giám sát tài nguyên nước theo thời gian thực trở thành yêu cầu cấp thiết đối với các đơn vị cấp nước. Nhằm nâng cao năng lực vận hành và quản lý nguồn nước, vừa qua chúng tôi đã triển khai hệ thống giám sát tài nguyên nước tại một nhà máy cấp nước của tỉnh Hậu Giang, ứng dụng công nghệ IoT – LoRaWAN cùng nền tảng quản lý dữ liệu Cloud hiện đại.

Dự án giúp nhà máy theo dõi liên tục tình trạng mực nước, chất lượng nước và điều kiện môi trường, từ đó đưa ra các quyết định điều hành chính xác, kịp thời, đảm bảo cấp nước an toàn và ổn định cho người dân.

1. Thực trạng và nhu cầu giám sát tài nguyên nước tại Hậu Giang

Tỉnh Hậu Giang nằm trong khu vực thường xuyên chịu tác động của:

  • Suy giảm nguồn nước ngầm

  • Xâm nhập mặn từ phía biển

  • Hạn hán kéo dài

  • Biến động nguồn nước mặt theo mùa

Các nhà máy cấp nước tại đây cần một hệ thống giám sát có khả năng:

  • Theo dõi mực nước ngầm và nước mặt theo thời gian thực

  • Kiểm soát lưu lượng khai thác

  • Giám sát chất lượng nước đầu nguồn

  • Thu thập và lưu trữ dữ liệu dài hạn để phục vụ phân tích

  • Cảnh báo sớm khi xuất hiện sự cố

Giải pháp IoT sử dụng cảm biến thông minh kết hợp LoRaWAN là lựa chọn phù hợp nhất nhờ tính ổn định, chi phí thấp và khả năng triển khai ở khu vực rộng.


2. Hệ thống cảm biến được triển khai tại nhà máy cấp nước Hậu Giang

Vị trí cảm biến

Dự án bao gồm nhiều thiết bị IoT hiện đại, được bố trí tại giếng khai thác, trạm bơm, hồ chứa và khu vực xung quanh nhà máy. Các cảm biến chính bao gồm:

2.1 Cảm biến đo mực nước ngầm (Groundwater Level Sensor)

Được lắp đặt tại các giếng khoan khai thác nước ngầm, thiết bị giúp:

  • Đo chính xác mực nước theo từng phút

  • Phát hiện xu hướng suy giảm để cảnh báo sớm

  • Hỗ trợ nhà máy xây dựng kế hoạch khai thác bền vững

2.2 Cảm biến đo mực nước mặt (Surface Water Level Sensor)

Cảm biến sử dụng công nghệ radar hoặc siêu âm, giúp:

  • Giám sát mực nước sông, kênh, hồ

  • Dự đoán nguy cơ thiếu nước mùa khô

  • Tối ưu việc lấy nước thô phục vụ xử lý

2.3 Cảm biến đo lưu lượng (Flow Meter)

Thiết bị đo lưu lượng nước thô và nước sạch trong đường ống:

  • Ghi nhận lưu lượng theo thời gian thực

  • Đánh giá hiệu suất bơm

  • Phát hiện thất thoát hoặc sai lệch bất thường

2.4 Cảm biến chất lượng nước TDS và EC

Đây là hai chỉ số quan trọng trong ngành nước:

  • TDS phản ánh tổng chất rắn hòa tan

  • EC đo độ dẫn điện của nước

Chúng giúp nhà máy:

  • Kiểm soát chất lượng nước đầu vào

  • Phát hiện sớm nguy cơ ô nhiễm

  • Điều chỉnh quy trình xử lý phù hợp

2.5 Trạm đo mưa tự động (Rain Gauge)

Bộ cảm biến khí tượng (Nhiệt độ – Độ ẩm – Áp suất)

Thiết bị theo dõi lượng mưa, dữ liệu khí tượng cục bộ, giúp:

  • Dự đoán nguồn nước mặt

  • Kết hợp dữ liệu khí tượng để phân tích thủy văn

  • Hỗ trợ đánh giá tình hình hạn – mặn

  • Phân tích ảnh hưởng của môi trường đến chất lượng nước

  • Theo dõi xu hướng thời tiết

  • Kết hợp mô hình dự báo nguồn nước


3. Công nghệ LoRaWAN – Xương sống của hệ thống giám sát IoT

Toàn bộ cảm biến trong dự án được kết nối qua mạng LoRaWAN (Long Range Wide Area Network), một trong những công nghệ IoT hàng đầu hiện nay.

Ưu điểm nổi bật của LoRaWAN:

  • Phủ sóng xa 5–15 km

  • Tiêu thụ năng lượng thấp, pin cảm biến sử dụng 3–5 năm

  • Hoạt động tốt trong môi trường nhiều vật cản

  • Chi phí đầu tư thấp so với 3G/4G/5G

  • Hỗ trợ hàng nghìn thiết bị trên một gateway

Nhờ LoRaWAN, hệ thống hoạt động ổn định ngay cả khi nhà máy có diện tích rộng và nhiều vị trí lắp đặt ở xa trung tâm.


4. Nền tảng giám sát Cloud – Quản lý tập trung, cảnh báo nhanh chóng

Dữ liệu từ các cảm biến được truyền về nền tảng đám mây (Cloud Platform), nơi nhà vận hành có thể truy cập qua web hoặc ứng dụng di động.

Tính năng nổi bật của hệ thống Cloud:

  • Giám sát theo thời gian thực với biểu đồ trực quan

  • Cảnh báo tự động qua Email/SMS khi có chỉ số bất thường

  • Lưu trữ dữ liệu dài hạn phục vụ báo cáo

  • Quản lý nhiều trạm và nhiều thiết bị trên bản đồ số

  • Xuất báo cáo PDF/Excel nhanh chóng

  • Phân quyền người dùng theo nhiều cấp độ

Nền tảng này giúp nhà máy điều hành hiệu quả hơn và giảm thời gian xử lý sự cố(Có thể tùy chỉnh để gửi FTP/FTPS hoặc Websevices tại máy chủ nội bộ)


5. Lợi ích mang lại cho nhà máy cấp nước Hậu Giang

Sau khi triển khai, hệ thống mang lại nhiều lợi ích rõ rệt:

✔ Quản lý nguồn nước ngầm và nước mặt hiệu quả

Phát hiện sớm tình trạng suy giảm mực nước, xâm nhập mặn hoặc ô nhiễm.

Tối ưu vận hành nhà máy

Giảm thời gian kiểm tra thủ công, hạn chế sai sót của nhân viên.

Cảnh báo sự cố nhanh

Ngăn ngừa các tình huống như:

  • Cạn giếng

  • Bơm hoạt động bất thường

  • Tăng đột ngột TDS/EC

Giảm thất thoát và tiết kiệm chi phí

Các chỉ số lưu lượng được theo dõi chặt chẽ giúp hạn chế thất thoát nước.

Dữ liệu minh bạch, hỗ trợ báo cáo cho cơ quan quản lý

Thông tin được lưu trữ đầy đủ và dễ dàng xuất báo cáo theo yêu cầu.

Nâng cao chất lượng cấp nước cho người dân

Nhờ kiểm soát tốt nguồn nước thô và các yếu tố môi trường.